🌿Adaptogeny #3 - Chaga, czyr, huba brzozowa🌿

Ostatnio produkty pochodzenia rosyjskiego nie mają zbyt dobrej prasy. Chciałbym jednak wspomnieć o ciekawym surowcu zielarskim, jakim jest czaga, pochodząca z Syberii. Czaga, czyr, huba brzozowa, błyskoporek podkorowy, to pasożytniczy grzyb posiadający szereg korzyści zdrowotnych. Przyjmuje się go najczęściej w formie naparu lub wyciągu alkoholowego. 

Czym są grzyby Chaga?

Grzyb Chaga (Inonotus obliquus) to rodzaj grzyba, który rośnie głównie na korze brzozy w zimnym klimacie, np. w Europie Północnej, na Syberii, w Rosji, Korei, północnej Kanadzie i na Alasce. Grzyb ma dość odrażający wygląd - wygląda jak czarna narośl. Mi przypomina mocno spalone drewno. W środku jest miękki i pomarańczowy. Narośl może mieć od 25 cm do nawet 40 cm. Grzyb powoduje obumieranie drewna. 

Z dużym przybliżeniem można porównać je do dziwnych trufli, które również są brzydkie z zewnątrz, ale wartościowe w środku. Kolor w środku jest z grubsza podobny.

Gratuluję osobie która pierwsza wpadła na pomysł by zaparzyć z tego grzyba herbatę. Stosowano ją w krajach Europy północnej jako środek wzmacniający i poprawiający ogólny stan zdrowia. 

Grzyb wyrasta na drzewach liściastych, takich jak topola, buk, grab czy klon. Można spotkać go także w Polsce, jednak wyłącznie na brzozach. Być może grzyby rosnące na innych drzewach wymagają syberyjskich mrozów. Nie są one tak łatwe do zerwania z pnia jak na przykład huba.

Odchodząc od zastosowań zielarskich - po wysuszeniu chaga stosowana była do rozpalania ognia. Być może stąd wywodzi się jej nazwa. 

Historia zastosowania chagi

Podobno korzyści z jej zastosowania zauważył już Hipokrates. Była stosowana tradycyjnie na terenie Ukrainy oraz na dalekiej Syberii. Pierwsze doniesienia o jej użyciu na tych terenach pochodzą z XIII wieku. Używano ją też w Północnej Karolinie w USA na terenach górzystych oraz w Kanadzie. Jej działanie odkryli także rdzenni mieszkanie Ameryki Północnej należący do wielu plemion. Była używana do oczyszczania organizmu i do wróżb. 

Była znana także w Norwegii, gdzie jej nazwa odwołuje się bezpośrednio do działania przeciwnowotworowego. W Finlandii podczas II wojny światowej szybko zabrakło kawy i cukru. Chaga - ze względu na pobudzające właściwości i łatwą dostępność, stanowiła wtedy ich namiastkę. 

W Syberii zdobyła największą popularność, pitą ją jako herbatę, a także dodawano popiół ze spalonej chagi do zwykłej herbaty. Robiono z niej inhalacje i stosowano na skórę. Opisywał ją Sołżenicyn w książce "Oddział chorych na raka". 

Polecano ją także w czasach ZSRR, także w zastosowaniach przeciwnowotworowych.

Jakie składniki zawiera chaga?

Błyskoporek podkorowy zawiera szereg substancji korzystnych dla zdrowia. Są to między innymi:

• antyutleniacze
• kwas betulinowy
• fucoglucomannan
• melanina
• tryptofan
• terpeny
• błonnik

Potencjalne zastosowania chagi

Jak zwykle jestem bardzo daleki od nazywania różnych preparatów "cudownym lekiem na wszystko".  Tak samo jest z chagą, dlatego tylko pokrótce opiszę poszczególne zastosowania. Pamiętajmy że jeśli chorujemy na poważne dolegliwości, to stosujemy się do zaleceń lekarza i nie przyjmujemy nic na własną rękę.

• Zmniejszenie stanów zapalnych, co może mieć korzystny wpływ także na serce i RZS. Wiele chorób jest związanych z przewlekłym stanem zapalnym.
• Zwiększenie odporności - chaga podobno stymuluje wydzielanie cytokin (uwaga, to nie to samo co cytokininy). Dzięki temu, organizm łatwiej radzi sobie z bakteriami i wirusami i w rezultacie, możemy mniej chorować lub infekcje trwają krócej.
• Poprawa stanu jelit - przez zmniejszenie stanu zapalnego oraz dostarczenie błonnika i fucoglucomannanu, który wspiera wzrost korzystnej flory bakteryjnej.
• Potencjalne działanie przeciwnowotworowe, wynikające z dużej zawartości antyutleniaczy, triterpenów i innych substancji które niszczą komórki rakowe.
• Obniżenie poziomu glukozy we krwi
• Zmniejszenie poziomu niekorzystnego cholesterolu we krwi
• Zmniejszenie krzepliwości krwi, co może mieć zarówno korzystne, jak i niekorzystne działanie. 
• Wsparcie organizmu przy dolegliwościach skórnych, jak trądzik, łuszczyca. W takich dolegliwościach stosuje się chagę także zewnętrznie.

Chaga jest także adaptogenem, ponoć poprawia zdolność uczenia się i zapamiętywania, wspiera skupienie. 

W jakiej formie można przyjmować chagę?

We wstępie opisywałem picie herbatki z chagi oraz stosowanie ekstraktów alkoholowych. Najłatwiej było by je wykonać z Chagi zakupionej w sklepie zielarskim, jest to surowiec stosunkowo tani. Dostępne są także kapsułki zawierające ekstrakt z chagi oraz gotowa nalewka produkcji czeskiej.